مومن كيست و چه چيزهايي بر مومن وإجب است؟
مومن كسي است كه برنامه ي زندگي خود را از قرآن و روايات برگرفته است و به آن عمل مي كند و هميشه در برابر امر الهي تسليم است.
برخي ازويژگي هاي مومن:
- مومن از ديدگاه قرآن:
1. اهميت دادن به نماز است؛
الف.مؤمن اهل اقامه نماز است. «الذين يقيمون الصلوة» »( سوره بقره، آيه،2)
ب. نسبت به نمازهايش مراقبت دارد. «و الذين هم على صلواتهم يحافظون»(سوره مؤمنون، آيه ،9)
2.خشوع وخضوع در برابر پروردگار
« مردم مؤمن كسانى هستند كه چون ياد خدا شود ، از جلال و بزرگى حق دلشان ترسان و لرزان گردد و چون آيات الهى را بشنوند بر ايمانشان افزوده گشته و در هر كارى بر خداى خويش تكيه كنند . نماز را با حضور قلب به پا دارند و از آنچه روزى آنان شده انفاق نمايند . به راستى چنين مردمى اهل ايمانند و مصداق حقيقى مؤمن ، و اينان نزد خداوند از مرتبه ى بلند و آمرزش و رحمت و روزى نيكو برخوردارند .»( انفال :2 ـ 4 )
3. تقوي؛ (انفاق،29)
4. هجرت، جهاد و شهادت؛ (آلعمران،195)
5. توبه و استغفار؛ (تحريم،8)
6. انفاق و بخشش؛ (بقره،271)
7. دادن قرض الحسنه؛ (تغابن،17)
8. دوري از گناه و آلودگي؛ (نسأ،31)
- مومن از ديدگاه روايات:
امام رضا ( عليه السلام ) فرمود: « شِيعَتُنا الْمُسَلِّمُونَ لِأمْرِنا الْآخِذُونَ بِقَولِنا، الْمُخالِفُونَ لِأعْدائِنا فَمَنْ لَمْ يَكنْ كذالِك فَلَيْسَ مِنّا—شيعيان ما كساني هستند كه در برابر «امر» ما تسليم اند به «قول» ما گردن مي نهند و با دشمنان ما مخالف هستند، پس كسي كه اين چنين نباشد، او از ما نيست») وسائل الشيعه، ج 18، ص 83(
سه ويژگي برجسته مومن:
1.«لايكـون المـومـن مـومنـا حتـى تكـون فيه ثلاث خصـال:1ـ سنه من ربه. 2ـ وسنه من نبيه.
3ـ و سنه من وليه. فـاما السنه مـن ربه فكتمان سـره. و امـا السنه من نبيه فمـداراه الناس . و امـا السنه مـن وليه فـاصبـر فـى البـاسـاء و الضـراء—مـومـن , مـومـن واقعى نيست, مگـر آن كه سه خصلت در او بـاشــد:سنتـى از پـروردگـارش و سنتـى از پيـامبـرش و سنتـى از امـامـش. اما سنت پروردگارش , پـوشاندن راز خود است, اما سنت پيغمبرش , مدارا و نرم رفتارى با مردم است, اما سنت امامـش صبر كردن در زمان تنگدستـى و پريشان حالى است.» ( اصـول كـافـى, ج 3,ص 339 و تحف العقـــول, ص 442)
2.حضرت رضا (عليه السلام) فرمود :« خويشتندار باشيد و به پاكدامنى روى آوريد ، از كوشش در راه حق بازنايستيد ، امانت مردم را به مردم بازگردانيد ، راستگو باشيد ، و با همسايگان خوش رفتارى كنيد ، اينها برنامه هايى است كه رسول خدا (صلى الله عليه وآله وسلم) به خاطر آن مبعوث به رسالت شد .
در قبيله ى خود نماز بخوانيد تا الگوى آنان شويد ، به اقوام رسيدگى كنيد ، از مريض عيادت نماييد ، از تشييع جنازه غفلت نورزيد ، براى ما در ميان مردم آبرو باشيد ، از اين كه با ديدن شما نسبت به ما بدبين شوند بپرهيزيد ، ما را در جامعه با عمل خود محبوب جلوه دهيد و از اين كه با ديدن شما با ما دشمن شوند دورى كنيد ، عشق و علاقه ى جامعه را متوجه ما سازيد و نارواييها را از ما دفع كنيد . آنچه خوبى درباره ى ما بگويند اهل آنيم و هر چه بدى نقل نمايند از آن مبرّا و پاك هستيم . شكر مخصوص خداى جهانيان است »(بحارالانوار : 87 / 348 )
3.امام صادق (ع) به ابن جندب مي فرمايد: «مومنان كساني اند كه خوف الهي در دل دارند»
4.به امام صادق عليه السلام عرض شد، نشانه هاي مومن چيست؟ فرمودند:« چهار چيز است، 1-خواب او مانند خواب غريق 2-غذا خوردنش مانند آدم بيمار 3-گريه او مانند گريه شخص مادر مرده 4-نشستن او مانند نشستن مردم هراسان است كه از جاي خود مي جهند.
5. امام حسن عسكري عليه السلام : پنج چيز از علامت هاي انسان مومن است : 1- پنجاه و يك ركعت نماز در طول شبانه روز (هفده ركعت نماز واجب و سي و چهار ركعت نماز مستحب)2- انگشتر در دست راست كردن 3- بر روي خاك سجده كردن 4- بسم الله الرحمن الرحيم نماز رابلندگفتن 5- زيـــــارت اربـــــعــــــيـــــن ســــيــــد الــشــهـــداء عليه السلام
6.امام باقر (ع):«به خدا سوگند٬ شيعه ما نيست مگر آن كس كه از خداي پروا كند و از وي فرمان برد٬ و اينان شناخته نمي شوند مگر به تواضع٬ خشوع٬ اداي امانت٬ زيادي ياد خدا٬ روزه٬ نماز٬ نيكي به پدر و مادر و رسيدگي به همسايگان مستمند٬ زمين گير٬ و بدهكاران و يتيمان٬ و نيز راستگويي در سخن٬ تلاوت قرآن و باز داشتن زبان از مردم جز نيكي.» ( تحف العقول، ٣٣٨)
7.امام باقر ( عليه السّلام )مي فرمايند:نصيحت و خير خواهي مومن٬ بر مومن واجب است.
(اصول كافي،ج٢،ص٢٢٠)
8.امام باقر (ع) مي فرمايند: «يَجِبُ لِلمُومنِ عَلَي المُومنِ اَن يَستُرَ عليهِ سبعينَ كبيرةً —بر هر موٴمني واجب است٬ هفتاد گناه كبيره را در برادر مومن خود بپوشاند.»( اصول كافي٬ج٢،ص٢٠٧ ٬حديث٨)
در نتيجه رعايت و به كار گيري توصيه ها ي فردي و اجتماعي، كه در قرآن وروايات معصومين (عليه السلام ) آمده است ؛براي مومن لازم و واجب است. و اجبات فقهي موجود در اين دو منبع به صورت چكيده در رساله ها ي عملي مراجع عظام تقليد آمده است كه هر انسان مومن وظيفه دارد با مراجعه به رساله ي عملي مرجع تقليد خود از واجبات الهي آگاه گشته و به آن عمل كند .
